Wednesday, October 4, 2017

Các phương trình toán học, khoa học và sắc đẹp đáng chú ý nhất

V đp và tin ích ca các phương trình toán hc ni tiếng nht


Trong khoa hc, bn c gng nói vi mi người, theo cách mà mi người có th hiu được, điu mà không ai tng biết trước đây. Thơ hoàn toàn ngược li. (Paul Dirac, Gii Nobel Vt lý, 1933)

Đi vi nhiu người, phương trình ch là nhng ký hiu vô nghĩa; cho các nhà toán hc h là công thc thanh lch, đp và mnh m. Các phương trình trong danh sách dưới đây, ngoài v đp chính thc, có tác đng đến nhiu ngành khoa hc và công ngh. S đơn gin và sc mnh rõ ràng có th được so sánh vi nút kích hot tên la. Trong toán hc, bn phi biết lý thuyết và lch s đ biết làm thế nào nhiu công vic ca trí tu rc r đã dn đến biu hin đó. Khi bn bm vào nút kích hot tên la, bn phi tưởng tượng công vic ca các nhà khoa hc và các chuyên gia rc r đã xây dng tên la. Các nhà toán hc đã đi vào lch s và là tác gi ca phương trình ni tiếng thc s to ra các tác phm ngh thut xác thc.



Mt phương trình không có trong danh sách là phương trình Dirac. Nhà vt lí người Anh Paul Dirac là mt k sư đin, nhà toán hc và nhà vt lý người Anh đã đóng góp vào s phát trin ca cơ hc lượng t và đng lc hc lượng t. Dirac kết ni hai quan nim quan trng v vt lý: cơ hc lượng t (hành vi ca các vt th quy mô rt nh) và lý thuyết tương đi đc bit ca Einstein (phân tích các vt chuyn đng tc đ cao). Phương trình Dirac mô t electron và các ht khác hot đng như thế nào khi chúng di chuyn tc đ gn ánh sáng. Thanh lch và đơn gin, công thc này to điu kin cho s phát trin trong vt lý lý thuyết. "Đó là mt phương trình rt mnh v ý nghĩa ca nó và vai trò ca nó trong lch s vt lý thế k 20".



Ti sao li ngưỡng m nhng biu thc toán hc đơn gin này? Toán hc và Triết hc tìm cách đ tìm gii pháp đơn gin cho các vn đ phc tp bng cách s dng phương pháp mi kết hp vi k thut cũ.


Khi Dirac thăm viếng Liên Xô, ông được mi tham d mt hi ngh v triết hc vt lý. Dirac ch viết trên bng đen: "Lut vt lý phi có s đơn gin và v đp ca toán hc." Đó là hc thuyết ca ông.

Tài liu tham kho

Paul Dirac

Las ecuaciones más bellas de la historia de las matemáticas, R. PÉREZ, 12.03.2016 –https://www.elconfidencial.com/tecnologia/2016-03-12/las-diez-ecuaciones-mas-bellas-de-la-historia-de-las-matematicas_1167436/

¿Cuál es la ecuación matemática más hermosa del mundo? Melissa Hogenboom, BBC Earth
25 enero 2016


No comments:

Post a Comment